HAKEMLERİN SORUMLULUKLARI
Editör Kararına Katkı
Gönderilen bir çalışmanın hakem incelemesi, bilimsel içeriğinin, bilimsel düzeninin ve derginin ilkelerine uygunluğunun kontrolü ve uygunluğunu sağlamak için makale içeriğinin değerlendirilmesidir. İnceleme süreci, hakemlere makaleler hakkındaki değerlendirmelerini editörlere iletme olanağı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda onlara makalelerin içeriğini geliştirme fırsatı da verir.
Hızlılık
Bir çalışmanın değerlendirilmesi için görevlendirilen bir hakem, çalışmanın içeriği dışında bir bilim dalında uzmansa, yazının konusundan uzaksa, değerlendirme için süresi kısaysa veya çıkar çatışması varsa, onu görevlendiren editöre bilgi vermeli ve geri çekilmesini istemelidir. Çalışmanın içeriği hakemin uzmanlık alanına uyuyorsa, değerlendirmeyi tamamlamalı ve raporu en kısa sürede editöre göndermelidir.
Gizlilik
Çalışmanın değerlendirilmesi için görevlendirilen hakemler, çalışmanın gizli belge olduğunu peşinen onaylar ve bu belgeler ile ilgili herhangi bir bilgiyi, değerlendirmeye dahil olan editörler dışında üçüncü şahıslarla paylaşmaz. Hakemler, makaleler yayın için kabul edildikten veya reddedildikten sonra bile bilgi paylaşmamaya devam eder. Makalede değerlendirme için izinsiz olarak gönderilen bir fikrin kullanıldığından şüpheleniliyorsa, COPE akış şeması "Bir gözden geçirenin bir yazarın fikirlerine veya verilerine el koyduğundan şüpheleniyorsanız ne yapmalısınız?" takip edilir.
Nesnellik Standartları
Hakemler eleştirilerini bilimsel arka plan üzerine inşa etmeli ve açıklamalarına bilimsel kanıtlar eklemelidir. Çalışmaların geliştirmek için hakemler tarafından ortaya atılan tüm yorumlar açık ve doğrudan olmalı ve yazarın duygularını rahatsız etmeyecek şekilde yazılmalıdır. Aşağılayıcı ve onur kırıcı ifadelerden kaçınılmalıdır.
Alıntılanan Referansların Uygunluğu
Hakemler, kullanılan yazılarda kaynak göstermeden alıntı yapılıp yapılmadığını kontrol etmelidir. Yayınlanan makalelerdeki ifadeler, gözlemler, sonuçlar veya kanıtlar ilgili makale referans gösterilerek alıntılanmalıdır. Hakemler ayrıca alıntı yapılan kaynak(lar)da alıntıların varlığının gerçekliğinden emin olmalıdır.
Çıkar Çatışması
Bir hakem, yazar(lar)la bir veya daha fazla ilgi alanına giren bir durumdaysa, atamayı yapan editöre bilgi vermeli ve geri çekilmesini istemelidir.
YAZARLARIN SORUMLULUKLARI
Raporlama Standartları
Orijinal araştırma makalelerinin yazarları sonuçları sunmalı ve bunları uygun bir şekilde tartışmalıdır. Makalelerin metodolojik içerikleri tekrarlanabilir olması gerektiğinden, yazarlar beyanlarında net olmalı ve kasıtlı olarak yanlış veya eksik verileri bildirmemelidir. Derleme türü makalelerin yazarlarına, derleme konuları alanında uzman değillerse veya yeterli arka plan bilgisine veya ilgili önceki çalışmalarına sahip değillerse, bu tür makaleleri yazmaları önerilmez.
Veri Erişimi ve Saklama
Yazarlardan gerektiğinde ham verilerini sunmaları istenebilir (etik durumlar vb.). Bu nedenle makalelerin ham verileri, gerektiğinde sunulabilmesi için güvenli bir şekilde saklanmalıdır. Yayınları takip eden ham verilerin saklama süresi en az 10 yıl olmalıdır.
Özgünlük ve İntihal
Gönderilen makalelerin yazarları, makalelerinin orijinal olduğundan emin olmalı veya alıntılar için alıntı referansları içermelidir.
Birden Çok, Tekrarlanan, Gereksiz veya Eşzamanlı Gönderimler
Aynı araştırma üzerine birden fazla yayın raporu üretmenin etik olarak onaylanmamıştır. Yazarlar bu tür durumlara dikkat etmeli ve aynı makaleyi aynı anda farklı dergilere göndermemelidir.
Yazarlık
Makalelerde yalnızca aşağıdaki kişiler sorumlu yazarlar olarak yer almalıdır:
• Bir çalışmada kavram, tasarım, performans, veri toplama ve / veya analize büyük katkı sağlayan araştırmacılar,
• Yazıların hazırlanmasında veya eleştirel revizyonunda yer alan araştırmacılar,
• Araştırmacılar makalelerin son halini onaylamış ve gönderimini kabul etmiş olmalıdır.
Yukarıdaki listenin dışındaki katkıda bulunanlar (teknik yardım, yazma ve düzenleme yardımcıları, genel katkılar, vb.) Yazarların listesine dahil edilmemelidir, ancak teşekkür bölümünde listelenebilirler. Makalelerin ilgili yazarları, yazar olarak katkıda bulunanların ve teşekkür bölümünde yer alacak kişilerin ayrı bir listesini sağlamalıdır.
Çıkar Çatışması
Yazarlar, yazılarında her türlü çıkar çatışmasını açıkça beyan etmelidir. Yazıların konusu ile ilgili çıkar çatışması bulunmadığını da beyan edilmelidir. En yaygın çıkar çatışması türleri mali destekler, eğitim veya diğer türden fonlar, kişisel veya kurumsal ilişkiler ve üyeliklerdir. Çalışmaların tüm mali destek kaynakları (hibe veya diğer referans numaraları ile birlikte) beyan edilmelidir.
Referansların Kabulü
Yazarlar, kaynaklarının izni olmadıkça kişisel olarak elde edilen bilgileri (çevredeki kişilerle konuşmalar, yazışmalar veya tartışmalar) kullanmamalıdır. Özel belgeler veya hibe başvurularının hakemliği hakkındaki bilgiler, ilgili hizmeti veren makamların izni olmadan kullanılmamalıdır.
Hakem Değerlendirmesi
Yazarlar, hakemlik sürecine dahil olmak zorundadır ve ham verilere, etik onaylara ilişkin kanıtlara, hasta onaylarına ve editörlerin telif hakkı yayın taleplerine ve açıklamalarına yanıt vererek işbirliği yapmalıdır. Yazarlar, hakem değerlendirme süreci tarafından oluşturulan revizyon önerilerine olumlu veya olumsuz şekilde yanıt vermelidir. Olumsuz yanıtlarına karşı görüşlerini de eklediklerinden emin olmalıdırlar.
Gönderen yazarlar aşağıdakileri onaylamalıdır:
1. Çalışmalr, gönderen yazarın orijinal çalışması olmalıdır.
2. Gönderilen çalışmalar yayımlanmamış olmalıdır.
3. Çıkar çatışması olmamalıdır. Varsa açıkça belirtilmelidir.
4. Yazarlar, yazının hazırlanmasında kullanılan tüm veri kaynaklarına atıfta bulunmalıdır.
5. Tezden üretilmiş veya bildiri olarak sunulmuş tüm çalışmalar, dip not olarak belirtilmelidir.
Hakemler aşağıdakileri onaylamalıdır:
1. Yazılar, yazar (lar) ın cinsiyet, ırk, etnik köken, din, vatandaşlık veya politik görüşlerine bakılmaksızın makalenin entelektüel içeriğine dayalı olarak adil bir şekilde gözden geçirilir.
2. İnceleme sürecinde gözlemlenen herhangi bir çıkar çatışması editöre gönderilmelidir.
3. Yazıyla ilgili bilgiler gizli tutulur.
4. Yayının reddine neden olabilecek bilgiler editöre gönderilmelidir.
Editörler aşağıdakileri onaylamalıdır:
1. Yazılar, yazar(lar)ın cinsiyet, ırk, etnik köken, din, vatandaşlık veya politik görüşlerine bakılmaksızın makalenin entelektüel içeriğine dayalı olarak adil bir şekilde gözden geçirilir.
2. Yazılara ilişkin bilgiler gizli tutulur.
3. Yazılarla ilgili gözlemlenen herhangi bir çıkar çatışması açıklanmalıdır.
SORUMLULUK REDDİ
Yazarın görüşlerinden ve yazı içeriğinden editör veya yayın kurulu üyeleri sorumlu değildir. Yazılarının etik orijinalliğinden ve olası hatalarından yazarlar sorumludur. Ayrıca, prova okumalarından önce sayfa düzenlemesine dayanan tüm hatalardan da sorumludurlar. Öte yandan redaksiyon sonrası meydana gelen hatalar dergi yöneticilerinin sorumluluğundadır.
Not: Sorumlu yazar bir (1) ay içinde düzeltme yapmalıdır, aksi takdirde çalışma reddedilir.
Not: Yayın Kurulu, gönderilen çalışmalar üzerinde hakemin değerlendirmesine, dergi editör kurulunun politikalarına ve intihal, iftira ve telif hakkı ihlallerini önlemeye yönelik yasal çabalara dayanarak yayın kararları verme sorumluluğunu üstlenir.